Industrieel (prefab) bouwen: het certificatieproces

Maar hoe ziet het certificatieproces er dan uit? Grofweg bestaat het proces uit drie stappen: de aanvraag, het toelatingsonderzoek en het toezicht na toekenning van het certificaat.

1. De aanvraag: een bouwbedrijf dat zijn bouwconcept wil laten certificeren, dient een aanvraag in met daarbij een gedetailleerde specificatie van het bouwconcept, de mogelijke variaties binnen het concept, de gebruikte materialen (eventueel met bijbehorende certificaten en/of kwaliteitsverklaringen) en leveranciers.

2. Het toelatingsonderzoek: de aangeleverde informatie wordt getoetst, waarna het certificatieproces begint met een toelatingsonderzoek om te verifiëren of het bouwbedrijf voldoet aan de certificatie eisen.

3. Toezicht na certificatie: nadat het certificaat verkregen is, worden het ontwerp-, prefabricage- en montageproces jaarlijks steekproefsgewijs gecontroleerd middels (on)aangekondigde audits. De steekproeffrequenties worden bepaald door de mate van standaardisatie van deze processen en het aantal bouwprojecten dat jaarlijks wordt uitgevoerd.

Het toelatingsonderzoek wordt uitgevoerd op een reeds afgerond of lopend bouwproject dat representatief is voor de variaties die mogelijk zijn binnen het te certificeren bouwconcept. Als dit binnen één project niet mogelijk is, dan kan een combinatie van projecten gebruikt worden. Het toelatingsonderzoek bestaat uit drie onderdelen:

Deel 1 - Ontwerp(proces)

Het ontwerpproces wordt beoordeeld op mate van standaardisatie (o.a. werkwijze, rekensoftware), procedurele vastlegging, competentieborging en interne kwaliteitsborging. Op basis van deze beoordeling zal bepaald worden of het aannemelijk is dat de op deze wijze ontworpen variaties van het bouwconcept voldoen aan de relevante artikelen van Bouwbesluit 2012 (Besluit bouwwerken leefomgeving - Bbl - onder Wkb), en zo niet, welke restrisico’s er per bouwproject getoetst dienen te worden door de kwaliteitsborger. Dit wordt vastgelegd in een Bouwbesluit Aansluitdocument (BBA).

Deel 2 - Geprefabriceerde onderdelen

Het prefabricage productieproces wordt beoordeeld om te bepalen of de certificaataanvrager:

• in staat is om bij voortduring producten te maken die aan de specificaties in het BBA voldoen;
• de kwaliteit van prefabricage proces afdoende borgt met een intern kwaliteitsbewaking (IKB) systeem.

Deze beoordeling vindt plaats tijdens lopende werkzaamheden in de fabriek/werkplaats. Bouwonderdelen of deelprocessen waarvoor het bouwbedrijf middels certificaten of kwaliteitsverklaringen kan aantonen dat de kwaliteit geborgd is zullen in dit toelatingsonderzoek niet opnieuw beoordeeld worden.

Deel 3 - Montage op bouwplaats

Het montageproces wordt beoordeeld om te bepalen of de certificaataanvrager:

• in staat is om bij voortduring producten te maken die aan de specificaties in het BBA voldoen;
• de kwaliteit van prefabricage proces afdoende borgt met een intern kwaliteitsbewaking (IKB) systeem.

Deze beoordeling vindt plaats tijdens lopende werkzaamheden in de fabriek/werkplaats. Bouwonderdelen of deelprocessen waarvoor het bouwbedrijf middels certificaten of kwaliteitsverklaringen kan aantonen dat de kwaliteit geborgd is zullen in dit toelatingsonderzoek niet opnieuw beoordeeld worden.

De gestandaardiseerde bouwonderdelen en bouwprocessen die volgens deze regeling zijn gecertificeerd hoeven niet in elk bouwproject waarin ze worden toegepast opnieuw te worden gecontroleerd door een kwaliteitsborger. De kwaliteitsborger dient in het bouwproject alleen te verifiëren of eventuele project-specifieke risico’s beheerst zijn (b.v. of de fundering geschikt is voor de ondergrond) en de kwaliteit van niet-gecertificeerde onderdelen of processen te controleren.

De ontwikkeling, verificatie en de acceptatie van de certificatieregeling vóór de invoering van de Wkb is haalbaar, maar de kans op succes wordt vergroot als we gebruik kunnen maken van de kennis en praktijkervaring die beschikbaar is bij conceptuele bouwbedrijven. Op die manier kan de certificatieregeling het beste aansluiten op de praktijk, en daar profiteren deze bedrijven uiteindelijk ook van.